ඒ දවස් වල දිඟු පුළුල් නිල්නුවන් ඇති තිලෝගුරු බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිටියේ සැවැත් නුවර ජේතවනාරාමයේ යි. එහි දී මහා සිහින දහසය මුල් කොටගෙන මේ ජාතක කථාව දේශනා කොට වදාළ සේක.
එක දවසක් කොසොල් රජතුමා රාත්‍රියේ නිදාගත් පසුව, පාන්දර ජාමයේ සිහින දහසයක් දැක්කා. ඒ සිහින දැකල භයින් තැති අරගෙන අවදි වුණා. ‘මේ සිහින දැක්ක නිසා මට මොකක් වෙයි දෝ..?’ කියල මරණ භයෙන් බයට පත්වෙලා, නිදා නො ගෙන ඇ‍ඳේ ඉඳගෙන ම එළිය වැටෙනතෙක් කාලය ගෙව්වා.
ඉර උදාවුනායින් පස්සේ ශාන්ති බ්‍රාහමණයා සහ පුරෝහිත බ්‍රාහමණයා රජ්ජුරුවන් ළගට ඇවිල්ලා, ‘ස්වාමීනි රජ්ජුරුවන් වහන්ස, රාත්‍රියෙහි සැපසේ කායල ගත කළා ද?’ කියා ඇහුවා.
එතකොට රජ්ජුරුවො කියනවා, ‘ආචාර්යයෙනි, මට කොහෙන් ද සැපක්..? මම අද පාන්දර හීන දාසයක් දැක්කා. ඒව දැකපු වෙලේ ඉඳන් මම මේ බයෙන් ඉන්නෙ. ඒව ගෙ දෝෂය මට කියන්න..’
‘එහෙනම් රජතුමනි අපට දැකපු හීන ගැන කියන්න’, කියා ඒ බමුණෝ රජතුමාට කිව්වා. රජතුමා ත් ඉතින් තමන් දැකපු හීන ගැන බමුණන්ට කිව්වා. කියල ඇහුවා මේ වගේ හීන පේන්න හේතුව මොකක් ද කියලා.
ඒ වෙලාවේ ඒ බමුණෝ තමන් ගේ අත් එහාට මෙහාට වැනුවා. රජතුමා ඇහුවා ඒ මොකද කියලා. එතකොට බමුණෝ කියනවා, “මහරජතුමනි මේවා බොහෝම කර්කෂ හීන” කියලා. ඉතින් රජතුමා නැවත ඇහුවා ඒ හීන වල විපාක මොනවා ද කියා. ඉතින් බමුණෝ කිව්වා, ‘රජතුමනි මේ හීන වලින් පෙන්වන්නේ ඔබ වහන්සේට රාජඅන්තරාය, භෝග අන්තරාය, ජීවිත අන්තරාය කියන මේ තුන් අන්තරායන් අතරින් එක්තරා අන්තරායයක් වෙනවා’ කියන එක යි.
කොසොල් රජතුමා හොඳට ම භය වුණා. භය වෙලා ඇහුවා මේ විපත්ති වලින් ගැලවෙන්නට ක්‍රමයක් තිබෙනවා ද කියලා. ඒ වෙලාවේ ඒ පුරෝහිත බමුණන් කියනවා ‘රජතුමනි මේ හීන ඉතා ම තද බල ඒවා. ඒ නිසා පිළියම් කරන්නට බැහැ, නමුත් අපි ඒවා පිළියම් කළ හැකි ස්වභාවයට පත් කරන්නම්, ඒ වගේ දෙයක් කරන්නට බැරි නම් අපි ඉගෙන ගත්ත දේවල් වලින් ඇති ප්‍රයොජ‍නේ මොකක් ද?’
“එහෙනම් ආචාර්ය වරුනි මොකක් ද ඒ සදහා කළ යුත්තේ..?”
“මහරජතුමනි ඒ සඳහා හැම දේකින් ම හතර ගානෙ අරගෙන කරන සර්ව චතුස්ක කියන යාගය කරන්ට ඕන.”
මේ වෙනකොට කොසොල් රජතුමා හොඳට ම භය වෙලයි හිටියෙ, ඉතින් රජතුමා කිව්වා, ‘අනේ ආචාරීනි, දැන් ඉතින් මගේ ජීවිතය තිබෙන්නේ ඔබලා අ‍තෙයි. ඉක්මණට ම මට යහපත වෙන දෙයක් කරන්න.’
ඉතින් රජතුමා කියපු මේ වචනය අහල ඒ බමුණො ටික, ‘දැන් අපිට බොහෝ වස්තුව ත් ලබා ගන්නට පුලුවන්, කන බොන දේවලුත් ගෙන්වා ගන්ට පුලුවන්’ කියල හරි ම සතුටෙන් රජතුමා ව සනසල මාලිගාවෙන් පිටත් වෙලා ගියා. ගිහින් නුවරින් පිටත යාග ආවාටයක් හැදුවා. ඊ ළගට, හරක්, එලුවො, බැටලුවො වගේ ගොඩාක් සිව් පා සත්තු ගෙනල්ලා යාග කනුවේ බැන්ඳා. ඊට පස්සේ විවිධ කුරුල්ලො ජාතිත් ගෙනල්ලා ගැටගැහුවා. දැන් ‘මේක ගෙන්න.. මේක ගේන්න’ කිය කියා එහාට මෙහාට ඇවිදිනවා.
මේ බමුණො කෑ කොස්සන් ගසමින් එහාට මෙහාට යනව මල්ලිකා දේවිය දැක්කා. දැකල රජතුමා ගාවට ගිහිල්ලා අහනවා, ‘මහ රජතුමනි මේ බමුණෝ නැවත නැවත එහාට මෙහාට ඇවිදින්නේ ඇයි…?’
“අනේ හැබෑට ම මල්ලිකා.. ඔයා නම් හොඳ සැපෙන් ඉන්නවා.. ඒත් මගේ කම්මු‍ලේ සර්පයෝ ඇවිද්දත් ඔහේ දන්නෙ නැහැ නෙව..”
“මහ රජ්ජුරුවන් වහන්ස ඇයි එහෙම දෙයක් කියන්නේ…?” මල්ලිකා දේවිය ඇසුවා.
එතකොට රජතුමා සිදු වූ දේ කියා සිටියා. දැන් මේ බමුණන් යාගයකට ලක ලෑස්ති වෙන බවත් පැවසුවා.
මල්ලිකා දේවිය හරි ශ්‍රද්ධාවන්ත යි . ඒ වගේ ම බුද්ධිමත්. ඉතින් මල්ලිකා දේවිය රජතුමාට මෙහෙම කිව්වා..
“මහ රජ්ජුරුවන් වහන්ස, මේ දෙවියන් මිනිසුන් සහිත ලෝකයේ අග්‍රබ්‍රාහ්මණයාණන් වහන්සේ ගෙන් ඔබ මේ සිහින වලට කළ යුතු දේ ගැන ඇහුව ද?”
“සොඳුර ඒ දෙවියන් මිනිසුන් සහිත ලෝකයේ අග්‍රබ්‍රාහමණ වුණ කෙනා කවුද..?”
“අහෝ ස්වාමීනි දෙවියන් මිනිසුන් සහිත වූ ලෝකයේ අග්‍රපුද්ගලයන් වහන්සේ වූ, හැම ධර්මයක් ම හැම ආකාරයෙන් ම විශේෂයෙන් දන්නා වූ, පරම පිරිසිදු චිත්ත සන්තානයක් ඇති, නික්ලේශී වූ මහාබ්‍රහමයාණන් වහන්සේව ඔබ අඳුනනේ නැති ද? ඒ භාග්‍යවත් බුදුරජානන් වහන්සේ මේ සිහින වල තොරතුරු ඒකාන්තයෙන් ම දන්නවා. වඩින්න මහරජ්ජුරුවන් වහන්ස ඒ සර්‍වඥයන් වහන්සේ අතින් මේ කාරණය අසා දැනගන්න.”
මල්ලිකා දේවිය මෙහෙම කිව්වා ම රජතුමා ත් ‘හොඳයි දේවිනි’කියල විහාරයට ගිහින් බුදුරජාණන් වහන්සේට වන්දනා කරල එකත් පසෙකින් ඉඳ ගත්තා. සර්‍වඥයන්වහන්සේ තමන් වහන්සේ ගේ මිහිරි ස්වරය විහිදුවලා, “මහරජ්ජතුමනි මොකද මේ උදෑසන ම පැමිණියේ..?” කියා අසා වදාළා.
එතකොට රජතුමා කියනවා, “ස්වාමීනි මම අද පාන්දර සිහින දහසයක් දැක්කා. දැකල හොඳට ම භය වුනා. ඒ ගැන බමුණන්ට කිවවා. ඒ බමුණෝ ඒක අහල ‘මහරජ්ජුරුවන් වහන්ස, ඒ හීන නම් ඉතාම දරුණු යි, ඉතා රූක්‍ෂ යි, ඒ හීන වල විපාක විනාශ කිරීමට අපි චතුෂ්කයෙන් යාගයක් කරමු’, කියලා යාගය සරසනවා. ඒක නිසා ගොඩාක් සත්තු මරණභයින් බයවෙලයි ඉන්නෙ.
ඔබවහන්සේ මේ දෙව්මිනිසන් සහිත ලෝකයේ අග්‍රපුද්ගලයාණන් වහන්සේ. ඔබවහන්සේ ගේ ඥානයට අසු නො වන කිසි ම දෙයක් අතීත අනාගත වර්‍තමානයේ කොහෙත් ම නැහැ. ඒ නිසා ස්වාමීනි බුදුරජාණන් වහන්ස, මේ හීන වල විපාක දේශනා කරන සේක්වා..”
“මහ රජ්ජුරුවනි, එය එසේ ම යි. දෙව් මිනිසුන් සහිත වූ ලෝකයෙහි මේ සිහින වල තොරතුරු විපාක දකින්නට හැකියාව ඇති කෙනෙක්, මා හැරුනු විට ඇත්තේ නැහැ. ඒ නිසා මම ඔබට දේශනා කරන්නම්.. එසේ වුවත් ඔබ දුටු ආකාරයෙන් ම එම හීන ප්‍රකාශ කරන්න.”
“එහෙම යි, ස්වාමීනි” කියල රජ්ජුරුවෝ තමන් දැකපු පළවෙනි හීනය ගැන ගාථාවකින් මෙහෙම කිව්වා.
‘‘උසභා රුක්‌ඛා ගාවියො ගවා ච,
අස්‌සො කංසො සිඞ්‌ගාලී ච කුම්‌භො;
පොක්‌ඛරණී ච අපාකචන්‌දනං.
ලාබූනි සීදන්‌ති සිලා ප්‌ලවන්‌ති, මණ්‌ඩූකියො කණ්‌හසප්‌පෙ ගිලන්‌ති;
කාකං සුවණ්‌ණා පරිවාරයන්‌ති, තසා වකා එළකානං භයා හී’’ති.
ස්වාමීනී, මම පළවෙනි හීනෙ දැක්කෙ මෙන්න මේ විදියට යි.
ස්වාමීනි, අඤ්ජන වර්ණයෙන් යුක්ත කළු පාට ගොන්නු හතර දෙනෙක් යුද්ධ කරන්නට කියල හතර දිශාවෙන් රාජාංගනයට ආවා. මහජනයා ත් ‘මේ වෘසභ යුද්ධය බලමු’කියල එක් රැස් වුණා. ඒ විදියට එක් රැස් වුනා ම ඒ ගොනුන් හතර දෙනා යුද්ධ කරනවා වගේ ස්වභාවයක් පෙන්වලා, ගර්ජනා කරල ඒ ඒ පැත්තට පැනල ගියා. මේක තමයි මම දැකපු පළමුවෙනි හීනය. ස්වාමීනී, භාග්‍යවතුන් වහන්ස මේ සිහිනයේ විපාක ය මොකක් ද?”
“මහ රජතුමනි, මේ සිහිනයේ කරුණු සිද්ද වෙන්නේ ඔබ ගේ කාලයේ වත් අප ගේ කාලයෙන් වත් නො වෙයි. අනාගයේ අධර්මිෂ්ඨ වූ අයහපත් වූ රජවරුන් හා මිනිසුන් ලෝකයේ බිහි වෙනවා. ඒ කාලයේ තමයි මෙහි විපාක සිදු වන්නේ. ඒ කාලයේ මිනිසුන් ලෝකයේ යහපත පෙරලන්ට පටන් ගන්නවා. කුසලය පසුබැස යනවා. අකුසලය උත්සන්නව යනවා. කුසලය යට යනවා. අකුසලය මතුව එනවා. ලෝකය පිරිහෙන ඒ කාලයේ වර්ෂාව යහපත් විදියට හොඳින් වසින්නේ නැහැ. වැසි ඇතිකරන කරුණු සිඳී යනවා. භව භෝග මලානික වී යනවා. ඒ නිසා දුර්භික්‍ෂ ඇතිවෙනවා. වැසි වසින්නට මෙන් කලු වළාකුළු සතර දිගින් නැගී එනවා. ස්ත්‍රීන් අව්වෙහි වැනූ වී ආදිය තෙමෙයි යන භයෙන් ගෙවල් ඇතුළට ගන්නවා. පුරුෂයන් උදළු ආදිය ගෙන අමුනු නියර බඳින්ට නික්මෙණවා. එවිට වසින ස්වභාවයක් දක්වා, ගර්ජනා කොට විදුලි කොටා, වර්ෂාව ඇති නො වීම වළාකුළු පහව යනවා. ඒක හරියට අඳුන් පැහැති කළු ගොන් හතර දෙනා ගොන් පොරයකට මෙන් රාජංගනයට පැමිණ, මිනිසුන් එය බලන්නට රැස් වූ විට, පොර කන ස්වභාවයක් දක්වා, ගර්ජනා කොට ඒ ඒ තැන පලා යනවා වගෙයි.
මේ සිහිනයෙන් කියවෙන්නේ එය යි. ඔබට මේ සිහියන දැකීමෙන් කිසි අන්තරායක් ඇති වන්නේ නැහැ. අනාගයේ සිදු වන දෙයක් පිළිබඳ ව යි මේ සිහිනයෙන් දැක්වෙන්නේ. ඔබ ගේ බමුණෝ තමන් ගේ ජීවිකාව නිසා, යාග කිරීමෙන් සංසිඳී යන බව පැවසුවා.”
මේ විදියට බුදු රජාණන් වහන්සේ පළමු වැනි සිහිනයේ කරුණු විස්තර කොට කොසොල් රජතුමාට දෙවැනි සිහිනය පවසන ලෙස වදාළා.
ඉතින් කොසොල් රජතුමා තමන් දුටු දෙවනි සිහිනය ගැන මේ විදියට ප්‍රකාශ කළා.
දෙවෙනි සිහිනය…
“සවාමීනි, මම දෙවෙනි හීනේ දැක්කෙ මේ විදියට යි. කුඩාරුක් සහ ගස් පොළොව පලාගෙන උඩට ඇවිල්ලා, වියතක් විතර වත් රියනක් විතර වත් උසට හැදෙන්නෙ නැතිව තිබෙද්දි ම ඒවායේ මලු ත් පිපෙනවා. ගෙඩි ත් හැදෙනවා. ස්වාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මේක තමයි මම දැක්ක දෙවෙනි හීනය. මේකේ විපාක මොනවා ද?”
“මහ රජතුමනි, මේ සිහිනයෙන් පෙනුන කරුණ ත් ලෝකය පිරිහෙන කාලයේ, මිනිසුන් ගේ ආයුෂ අඩුවුන කාලයේ තමයි සිදු වෙන්නේ. එම කාලයේ සත්වයින් අධික රාගයෙන් යුක්ත අය බවට පත් වෙනවා. නිසි වයසට පත් නො වූ කුඩා ගැහැණු ළමයි පිරිමින් සමග වාසය කරනවා. ඔවුන් ගර්භනී වී දරුවන් ලැබෙනවා. කුඩා ගස් වල මල් මෙන් ඔවුන් ගේ සෘතුමතී බව සිදු වෙනවා. එම ගස් වල ගෙඩි මෙන් දූ දරුවන් ලැබීම සිදු වෙනවා. මහරජතුමනි, මේ කාරණයෙනුත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා තුන්වෙනි සිහිනය කියන්න.
තුන්වෙනි සිහිනය…
“සවාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මම එදා ම උපන් වස්සන් ගෙන් දෙනුන් කිරි බොනවා දැක්කා. ඒක තමයි මම දැක්ක තුන් වෙනි හීනය. මේකේ විපාක මොනවා ද?”
“ම හ රජතුමනි මේ සිහිනයේ කාරණා ත් සිදු වන්නේ අනාගත කාලයේ යි. ඒ අනාගත කාලයේ මිනිසුන් අතර පවතින වැඩිහිටියන්ට ගරු කිරීමේ ගුණය විනාශ වෙලා යනවා. දරුවෝ, මව් පියන්කෙරෙහි සහ නැදිමයිලන් කෙරෙහි ලැජ්ජාභයක් නො මැතිව තමන් ට ම කැමැති කැමති අය ත් සමග අවාහ විවාහ ආදිය කර ගන්නවා. ගෙවල් දොරවල් හදා ගන්නවා. ගෙවල් දොරවල් වල පාලනය තමන් අතට ගන්නවා. කැමති අය විතරක්
වැඩිහිටියන්ට කන්ට බොන්ට අදින්ට පලදින්ට දෙනවා. අකමැති අය නො දී ඉන්නවා. ඒ වැඩිහිටියන්, ගුරු දෙමව්පියන් අනාථ වෙනවා. අසරණ වෙනවා. තමන් ට ස්වාදීනව ජීවත් වෙන්නට නො හැකි තත්වයට පත් වෙනවා. එදා ම උපන් වස්සන් ගෙන් දෙනුන් කිරි බොන්නාක් වගේ දරුවන් ගේ සිත් දිනාගෙන ඔවුන් කියන කියන විදියට ජීවත් වෙන්නට සිදු වෙනවා. මේ කාරණයෙනුත් මහරජතුමනි ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා දැන් හතර වෙනි සිහිනය කියන්න.”
හතර වෙනි සිහිනය….
” ස්වාමීනී, ආරෝප පරිණාහ සම්පන්න, මහ ගොනුන් අගට යොදා තරුණ වූ ගොන් නාම්ඹන් කරත්තවල, බර ඇදීම සඳහා මුලට යොදනවා. ඒ ගොන් නාම්ඹන්, මුලට දැම්මට පස්සේ බර ඇද ගන්නට බැරිව කරෙන් විය ගහ පැත්තකට දමා සිටිනවා මම දැක්කා. ඒ නිසා ගැල් කරුවන්ට කැමති තැනකට ගිහින් වෙළහෙළඳාම් කටයුතු ආදිය සාර්ථක කර ගන්නට පුලුවන් වුණේ නැහැ. මේක තමයි මම දැක්ක හතර වෙනි හීනය. ස්වාමීනී, මේකේ විපාක කොහොම ද?”
” මහරජතුමනි, මේ සිහිනයේ කාරණා ත් අනාගයේ අධාර්මිෂ්ඨ වූ රජදරුවන් ගේ කාලයේ තමයි ඇති වෙන්නේ. අනාගතයේ පහළ වෙන අධාර්මිෂ්ඨ වූ කුසලයෙන් තොර වූ රජදරුවෝ, නුවණැති වූ පරම්පරාවන් ගෙන් පැවැත එන, ඒ ඒ කටයුත්ත සාර්ථක ව කරන්නට දක්ෂ වූ මහා අමාත්‍ය වරුවන්ට යස පිරිවර දෙන්නේ නැහැ. රාජ කාර්යයන් විචාරණ, ස්ථානෝචිත ප්‍රඥා ඇති, නඩු විස‍ඳන්නට දක්ෂ වූ, පුරාණ පරම්පරාවලින් පැවත එන, වයෝවෘද්ධ අමාත්‍යයන් අධිකරණය කටයුතු වලට යොදවන්නේ නැහැ. ඔවුන්ට විරුද්ධ වූ බාල අමාත්‍යයින්ට යස පිරිවර ලබා දෙනවා. ඒ වගේ ම බාල වූ පිරිස් අධිකරණයන් ගේ යොදවනවා. ඒ තරුණ අමාත්‍යවරු රාජකාරි කටයුතු දන්නෙ ත් නැහැ. යුක්තිය අයුක්තිය
දන්නෙත් නැහැ. තමන්ට දුන් යසස දරා ගන්නට ත් ඔවුන්ට බැහැ.
මහලු නුවණැති අමාත්‍යවරු ත්, තමන්ට යසස් නො ලැබීම නිසා, රාජකාරි කටයුතු කරන්නට හැකියාව තිබුණ ත්, “දැන් අපිට මේ රාජකාරි වලින් මොන වැඩක් ද? අපි දැන් යන්ට යමු, මේ බාල ඇමතිවරු ම ඒ රාජකාරි කරාවි” කියලා කළ යුතු රාජකාර්යයන් කරන්නේ නැහැ. එතකොට සම්පූර්ණයෙන් ගැල් බර උහුලන්ට අසමත් ගොන් නාම්බන් ගැල් හිසෙහි යෙදුවා වගේ, ගැල් බර උහුලන්ට සමත් වූ මහ ගොනුන් අගට යෙදුවා වගේ ඒ රජ දරුවන්ට පරිහාණියක් ම යි සිද්ධ වෙන්නේ. මේ කාරණයෙන් ඔබට බයක් ඇති වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා පස් වෙනි සිහිනය ත් කියන්න.”
ඉතින් කොසොල් රජතුමා තමන් දුටු පස්වෙනි සිහිනය ගැන ත් බුදු රජාණන් වහන්සේ ට මේ විදියට ප්‍රකාශ කළා.
“සවාමීනි, මම දෙපැත්තෙන් ම කටවල් දෙකක් තියෙන අශ්වයෙක් ව දැක්කා. ඒ අශ්වයාට ඒ කටවල් දෙකෙන් ම කන්න පුලුවනි. ඉතින් ඒ අශ්වයා දෙපැත්තෙන් ම කනවා. මේක තමයි මම දැක්ක පස්වෙනි හීනය. මේ හීනයේ විපාක මොනවා ද?”
“මහරජතුමනි, මේ හීනයේ කරුණු ත් අනාගතයේ අධර්මිෂ්ඨ වූ රජදරුවන් කාලයේ තමයි ඇති වන්නේ. අනාගතයෙහි අධාර්මිෂ්ඨවූ අඥාන වූ රජදරුවෝ තමනුත් අධර්මිෂ්ඨ වෙලා අධර්මිෂ්ඨ මිනිසුන් ව නඩු විසඳීම පිණිස, අධිකරණ වල යොදවනවා. ඒ මිනිස්සුන්ට කුසල් අකුසල් ගැන වැටහීමක් නැහැ. ඒ අය අධිකරණ ශාලාවේ විනිශ්චය කරන්නට ගිහින්, පැමිණිලි කරුවන් අතින් වගේ ම විත්ති කරුවන් අතිනුත් අල්ලස් ගන්නවා. හරියට කටවල් දෙකකින් කන අශ්වයා වගේ දෙපැත්තෙන් ම අල්ලස් කනවා. මේ හීනය නිසා ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. හය වෙනි සිහිනය ත් කියන්න.”
එතකොට කොසොල් රතුමා තමන් දැක්ක හය වෙනි සිහිනය මේ විදියට ප්‍රකාශ කළා.
“ස්වාමීනි, මහජනයා ලක්ෂයක් වටිනා රන්තලියක් අරගෙන මේක මැද මුත්‍රා කරන්ට යැ යි කියා, එක්තරා නාකි නරියෙක් අසල ඒ තලිය තැබුවා. ඒ නාකි කැනහිලා ත් ඒ ඝනරන් තලියේ මුත්‍රා කළා. මේක තමයි මම දැක්ක හය වෙනි හීනය. ස්වාමීනි, භාග්‍යවතුන් වහන්ස මේකට විපාක මොනවා ද?”
“රජතුමනි, මේ සිහිනයට ත් විපාක අනාගතයේ ම යි සිදු වන්නේ. මහරජ අනාගතයෙහි ජාතිසමපන්න නො වන්නා වූ අධර්මිෂඨ රජදරුවෝ ජාති සමපන්න කුලපුත්‍රයන්ට ‘මොවුන් අපට කිසියම් අනතුරක් කරයි දෝ..?’ කියන සැකයෙන් යුතු ව යසස් ලබා දෙන්නේ නැහැ. ජාති සම්පන්න නො වන අයට යසස් ලබා දෙනවා. ඒ පිරිස් ම වර්ධනය කරනවා. මේ නිසා මහා සම්පත් ඇති ජාතිසම්පන්න මිනිසුන්ට ජීවත් වී ගන්නට නො හැකි වෙනවා. ඒ නිසා ඔවුන් ජීවත් වීම පිණිස, ජාති සම්පන්න නො වන අයට දූ දරුවන් පාවා දෙනවා. මේ විදියට ඒ ජාති සම්පන්න කුලදූවරුන්, ජාති සම්පන්න නො වන අය ත් සමග කරන සංවාසය හරියට නාකි හිවලෙක් රන්තලියක මූත්‍රා කරනවා වගෙ යි. මේ සිහිනයෙනු ත් ඔබට නම් භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා හත් වැනි සිහිනය ත් ප්‍රකාශ කරන්න.”
“සවාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, එක මිනිහෙක් ලනුවක් අඹර අඹරා තමන් ගේ පාමුල තබනවා. ඒ පුරුෂයා ඉඳගෙන හිටපු පුටුව යට වැතිරිලා ඉන්න හැකිලුනු කුස ඇති හිවල් දේනුවක්, ඒ පුරුෂයාට නො දැනෙන විදියට ඒ ලනුව කනවා. මේක තමයි මම දැක්ක හත් වෙනි හීනය. ස්වාමීනි, මේ මගේ හත්වෙනි හීනයට විපාක මොනවා ද?
“මහරජ, මේ සිහිනයේ කරුණු ත් සිදු වන්නේ අනාගතයේ ම යි. මහරජතුමනි අනාගතයේ සත්‍රීන් පුරුෂයන් කෙරෙහි ලොල් වෙනවා. ලස්සනට සැරසෙන්නට ලොල් වෙනවා. පාරවල් ගානේ ඇවිද ඇවිද ඉන්න ලොල් වෙනවා. සැප සම්පත් වලට ලොල් වෙනවා. දුශ්ශීල වෙනවා. දුරාචාරයේ හැසිරෙනවා. ඒ විදියට කාමයන්ට ලොල් වුන ස්ත්‍රීන් තමන් ගේ පුරුෂයන් ගොවිතැනින්, වෙළඳාමෙන් ආදියෙන් බොහෝ වෙහෙස මහන්සි වී රැස් කරන ධන සම්පත් ආදිය හොර මිනිසුන් සමග එක් වී, මත් පැන් බොමින්, සැරසෙමින්, සුවඳ ගල්වමින්, මල් පළඳමින්, විනාශ කරනවා. නිවෙස් වල අත්‍යවශ්‍යයෙන් ම කළ යුතු කටයුතු පවා මග හරිනවා. ඔවුන් විමසිලිමත් වන්නේ සොර සැමියන් ගේ යාම් ඊම් ආදිය කෙරෙහි යි. වැපිරීමට තිබෙන ධන ධාන්‍ය ආදිය පවා වැය කරමින් සොර සැමියන්ට කෑම් බීම් ආදිය සපයනවා. සිය ස්වාමියා වෙහෙස වී රැස් කරන ධනය සොර මිනිසුන් සමග එක් වී ඒ අයුරින් කා දමනවා. එය හරියට ලණුව අඹරන මිනිසා ගේ පුටුව යට සිටින කැනහිල් දේනුව හොරෙන් ම ඒ වර මන්ද කා දමනවා වගෙයි. මේ කාරණයෙනුත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා අටවැනි සිහිනය ත් කියන්න.”
ඉතින් කොසොල් රජතුමා තමන් දුටු අට වෙනි සිහිනය ගැනත් කියන්නට පටන් ගත්තා.
“ස්වාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, මාලිගා වේ දොරකඩ පැන් පිරුණු එක විශාල කලයක් තිබ්බා. ඒ කලේ වටේට තවත් හිස් කල ගොඩක් තබා තිබුණා. ක්‍ෂත්‍රීය බ්‍රාහමණ වෛශ්‍ය ශුද්‍ර කියන මේ සතර කුල වල මිනිසුන් අට දිසාවෙන් ම කලවලට වතුර අරගෙන ඇවිත් අර පැන්පිරී තිබුණු විශාල පිරුණු කලය ම පුරවනවා. ඒ විදියට පැන් වත් කර‍නකොට වත් කරන වත් කරන පැන් පිරී ඉතිරි ඉතිරී ගලා ගෙන යනව. ඒත් ආයි ආයිමත් ඒ පිරුණු කලේට ම පැන් වත් කරනවා. හිස් වූ කල දිහා බලන කෙනෙක් වත් නැහැ. මේක තමයි මම දැක්ක අටවෙනි හීනය. ස්වාමීනී, මේ හීනයට විපාක මොනවා ද?”
“මහරජතුමනි, මේ සිහිනයේ කරුණු ත් සිදු වන්නේ අනාගතයේ ම යි. අනාගතයේ ලෝකය පිරිහිලා යනවා. රටරාජ්‍ය දුප්පත් වෙනවා. රජදරුවනුත් දුප්පත් වෙලා අකුසලයට බර වෙනවා. යම් රජ කෙනෙක් ඉසුරුමත් ව වාසය කරනවා නම් ඔහු ගේ භාණ්ඩාගාරයේ පවා කහවණු ලක්ෂයක් වගේ ප්‍රමාණයක් තමයි තිබෙන්නේ. ඒ රජවරු මේ විදියට දුප්පත් වුනා ම ගම් රට වාසී මිනිසුන් ලවා තමන් ගේ ම වැඩකටයුතු කර්මාන්ත ආදිය කරවනවා. රාජකාරි වලින් මිනිසුන් පීඩාවට පත් වෙනවා. ඒ විදියට පීඩාවට පත් වෙලා තමන් ගේ කර්මාන්ත අත්හැර දමලා රජ දරුවන් උදේසා ම වී, මුං, තල ආදී දේ ත් අනෙකු ත් වන ආරාම මල් ඵල වැල ආදියත් වගාදිගා කරනවා. රජ දරුවන් වෙනුවෙන් ම සේවය කරනවා. ගොවිතැන් බත් වලින් ලැබෙන වී ආදී දේ අරගෙන ගොස් රජ්ජුරුවන් ගේ ම භාණ්ඩාගාරය පුරවනවා. තමන් ගේ ගෙදර හිස් වී ගිය කොටුගුල් ආදිය දිහා බලන්නෙවත් නැහැ. ඒක හරියට හිස් වූ කල දිහා නො බලා, පැන් පිරුණු කලයට ම පැන් පුරවනවා වගෙ යි. මේ සිහිනය නිසා ත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා නව වෙනි හීනය ත් කියන්න. “
“ස්වාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, පඤ්ච වර්ණ නෙලුම් වලින් යුක්ත ගැඹුරු හැම පැත්තෙන් ම තොටුපල තිබෙන පොකුණක් දැක්කා. ඒ පොකුණට හැම පැත්තකින් ම සිව් පා දෙපා සතුන් බැහැලා පැන් බොනවා. ඒ විලේ ගැඹුරු වූ මැද වතුර කැළඹිලා මඩ වෙලා තිබුණා. නමුත් ඒ විලේ සතුන් බහින ඉවුර හරියේ වතුර නො කැළඹී, හොඳට පෑදිලා තිබුණා. මේක තමයි මම දැක්ක නව වෙනි හීනය. ස්වාමීනි, මේ හීනයේ විපාක මොනවා ද?”
” මහරජ, මේ සිහිනයේ කරුණු ත් සිදු වන්නේ අනාගතයේ යි. අනාගතයේ රජවරු අධාර්මික වෙනවා. සතර අගතියට ගොස් රාජ්‍යපාලනය සිදු කරනවා. ධාර්මික ව කටයුතු විසඳන්නේ නැහැ. අල්ලස් ගන්නවා. ධන ලෝලී වෙනවා. රට වැසියන් කෙරෙහි ශාන්තියක් දයානුකම්පාවක් දක්වන්නේ නැහැ. සැඩ ඵරුස විදියට මිනිසුන්ව පීඩාවට පත් කරමින් අය බදු ගනිමින් මිනිසුන් ගේ ධනය ලබා ගන්නවා. මිනිසුන් අය බදු ගෙවා ගන්නට නො හැකි ව ගම් නියම් ගම් ආදිය හැර දමා දුර ඈත ප්‍රදේශවලට ගොස් ජීවත් වෙන්නට පටන් ගන්නවා. මධ්‍යම ජනපද ශූන්‍ය වී යනවා. ප්‍රත්‍යන්ත දුර ඈත ජනපද මිනිසුන් ගෙන් පිරී යනවා. ඒක හරියට පොකුණේ මැද වතුර මඩ වී ඉවුරු සමීපයේ පෑදී පවතිනවා වගෙ යි. මේ හේතුවෙනුත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා දස වෙනි සිහිනය ත් ප්‍රකාශ කරන්න.”
“ස්වාමීනි භාග්‍යවතුන් වහන්ස, එක ම හැලියේ ඉදෙන බත අපාක වෙනවා දැක්කා. අපාක වෙනවා කියන්නේ පලා බෙදා තැබුවාක් වගේ බත ඉදෙන්නේ තුන් විදියකට යි. ඒ කියන්නේ එක කොටසක් හොඳට ම බෙරි වෙනවා. තවත් කොටසක් නො තැම්බුණු සහල් වලින් යුක්ත යි. අනෙක් කොටස හොඳට ඉදෙනවා. එක ම බත් හැලියේ බෙරි වුණ බතු යි, හාලු යි, හොඳට ඉදුනු බතු යි කියන තුන් කොටස ම තියෙන විදියට තමයි ඉදෙන්නේ. මේ සිහිනයේ විපාක මොනවා ද ස්වාමීනි?”
“මහරජතුමනි, මේ සිහිනයේ කරුණු ත් සිදු වන්නේ අනාගතයේ යි. අනාගතයේ රජවරු අධාර්මික වෙනවා. රජවරු අධාර්මික වූ විට රාජකාරිවල යෙදී සිටින පුද්ගලයින් ද, බ්‍රාහ්මණ ගෘහපතිවරු ද, ගම් නියම් ගම් වැසියන් ද, ශ්‍රමණබ්‍රාහ්මණයින් ද ඇතුළු මේ සියලු මිනිසුන් අධාර්මික වෙනවා. එතකොට ඒ පිරිස් වලට අරක්ගත් දේවතාවන්, බලි බිලි පිලිගන්නා දේවතාවන්, වෘක්ෂ දේවතාවන්, ආකාසවාසී දේවතාවන්, ඇතුළු දේවිවරුද අධාර්මික වෙනවා. අධාර්මික රජවරුන් ගේ ගේ රටවල් වල විශම වූ මහා සුළං හමා යනවා. ඒ සුළං ආකාසයේ පවතින දේවතා විමාන කම්පා කරනවනවා. එම විමාන කම්පා වූ විට ඒ විමන් වැසි දෙවියන් කුපිත වෙනවා. කුපිත වී වැසි වසින්නට නො දෙනවා. වසින් වැස්සක් වුණත් මුලු රටට ම එක වගේ වහින්නේ නැහැ. වැස්සක් වැස්සත්, ගොවිතැන් ආදියට උපකාර වන විදියට වහින්නේ නැහැ. නගරයේ යම් සේ ද, ඒ ආකාරයෙන් ම පිටිසර ත්, වැව් පොකුණු විල් වලටත් එක වගේ වහින්නේ නැහැ. වැව් ඉස්මත්තට වහිනවා නම් වැව යට ප්රදේශයට වසින්නේ නැහැ. යට ප්රදේශයට වසිනවා නම් වැව් ඉස්මත්තට වහින්නේ නැහැ. සමහර ප්රදේශවල ගොයම් අධික වර්ෂාව නිසා විනාශ වී යනවා. සමහර ප්රදේශවල ගොයම් වැස්ස නැති නිසා මැරී යනවා. සමහර ප්රදේශවල පමණක් සම වර්ෂාව ඇති වී හොඳින් අස්වනු ලැබෙනවා. මේ විදියට එක ම රජ කෙනෙකුගේ රාජ්‍යයේ වපුරණ ලද ගොයම් එක හැලියේ පැහෙන බත් තුන් කොටසක් වූවා ක් වගේ තුන් විදියකට තමයි පැහෙන්නේ. මේ කාරණය නිසා ත් ඔබට භයක් ඇති වන්නේ නැහැ. එම නිසා එකොළොස් වන හීනය ත් කියන්න.
http://dhammamedicine.net/category/%E0%B6%9A%E0%B7%9C%E0%B7%83%E0%B7%9C%E0%B6%BD%E0%B7%8A-%E0%B6%BB%E0%B6%A2%E0%B7%94%E0%B6%9C%E0%B7%9A-%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%B1/
